Inforamcje podstawowe

Cholesterol jest substancją tłuszczową niezbędną do budowy komórek organizmu. Służy do produkcji niektórych hormonów. Jest także niezbędny do syntezy witaminy D w organizmie. Dwa podstawowe źródła cholesterolu w organizmie to: wątroba (miejsce syntezy cholesterolu - dostarczające 3/4 całkowitej ilości cholesterolu) oraz żywność pochodzenia zwierzęcego (dostarcza 1/4 całkowitej ilości cholesterolu). Cholesterol krąży we krwi w postaci lipoprotein czyli cząstek zbudowanych z białek i tłuszczów.Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany lipoprotein różniące się między innymi gęstością i wielkością: lipoproteiny o dużej gęstości, określane w skrócie HDL (od angielskiej nazwy high density lipoprotein) oraz lipoproteiny o małej gęstości, określone w skrócie LDL (od angielskiej nazwy low density lipoprotein). Cholesterol wchodzący w skład lipoprotein HDL tzw. cholesterol HDL określany jest w języku potocznym jako ”dobry cholesterol”. Wynika to z ochronnego działania lipoprotein HDL na ścianę naczynia. Lipoproteiny te są małymi cząstkami, które łatwo przedostają się do ściany naczynia i bez trudu ją opuszczają zabierając po drodze nadmiar zgromadzonego tam cholesterolu.Cholesterol wchodzący w skład lipoprotein LDL tzw. cholesterol LDL określany jest w języku potocznym jako ”zły cholesterol”. Wynika to z uszkadzającego działania lipoprotein LDL na ścianę naczynia. Lipoproteiny te po wniknięciu do ściany naczynia pozostają w nim prowadząc do powstania blaszki miażdżycowej i zwężenia naczynia. Trójglicerydy są tłuszczami (lipidami), które również mogą zwiększać ryzyko rozwoju chorób układu krążenia.

Wpływ na organizm

Jak wspomniano powyżej cholesterol jest substancja niezbędną do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jednak jego podwyższony poziom doprowadza z czasem do odkładania się złogów w ścianach naczyń krwionośnych, zawężania ich światła oraz do ich nagłego zamknięcia. W zależności od umiejscowienia niedokrwionego obszaru, zamknięcie tętnicy może spowodować śmierć komórek mięśnia sercowego tzn. zawał serca lub śmierć komórek nerwowych tzn. udar niedokrwienny mózgu. Jeśli podwyższony jest poziom cholesterolu całkowitego lub cholesterolu LDL rozpoznaje się hipercholesterolemię. Jeśli podwyższony jest poziom trójglicerydów rozpoznaje się hipertriglicerydemię. Jeżeli podwyższone są stężenia zarówno trójglicerydów jak i cholesterolu całkowitego lub cholesterolu LDL rozpoznaje się hiperlipidemię mieszaną.Należy również pamiętać o innych czynnikach przyspieszających rozwój miażdżycy, takich jak: nadciśnienie tętnicze, palenia tytoniu, cukrzyca. Częstość występowania zaburzeń lipidowych w Polsce jest duża. 60% dorosłych Polaków ma podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego, a 55% - podwyższone stężenie cholesterolu LDL. Średnia wartość cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL wzrasta z wiekiem. Rzadziej obserwuje się nieprawidłowe stężenia (zbyt niskie) cholesterolu HDL -15% oraz trójglicerydów - 30%

Przygotowanie do badania

Aby wyniki oznaczeń lipidogramu były wiarygodne, krew należy pobrać na czczo, to znaczy co najmniej 12 godzin od ostatniego posiłku. W dzień poprzedzający badanie należy unikać spożywania pokarmów bardzo tłustych. Należy pamiętać o zażyciu leków, które pacjent zażywa „na stałe”, w niezmienionych porach dnia. Krew pobierana jest w porze rannej i przed badaniem można napić się tylko wody lub słabej, niesłodzonej herbaty.

Interpretacja wyniku

Możliwe jest oczywiście samodzielne przyrównanie otrzymanego wyniku do tabel i określenie w ten sposób, czy cholesterol jest w granicach normy czy też ją przekracza. Jednak, jak wynika z obserwacji statystycznych przeprowadzonych w krajach Europy, całkowite ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz jej najgroźniejszych powikłań zależy nie tylko od tego jaki mamy poziom cholesterolu. Dlatego wskazana jest konsultacja lekarska, w trakcie której ustala się tzw. stopień ryzyka incydentu naczyniowo-sercowego SCORE. Karta Ryzyka SCORE ocenia prawdopodobieństwo zgonu z powodu chorób układu krążenia w ciągu następnych 10 lat. Została ona opracowana przez międzynarodowe grono ekspertów z 8 Europejskich Towarzystw Naukowych. Określenie całkowitego indywidualnego ryzyka na podstawie Karty Ryzyka SCORE jest niezbędne dla określenia sposobu postępowania lekarskiego u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, hipercholesterolemią i innymi czynnikami ryzyka.